تاریخچه پیدایش هنر رفوگری و مرمت فرش در ایران
قبل از آشنایی با چگونگی پیدایش پیشه و هنر رفوگری فرش.ابتدا باید نیم نگاهی بیندازیم بر پیدایش هنر قالی بافی. زیرا که رفوگری معلول و الزام قالیبافی میباشد.
هنر قالیبافی ، تاریخی به درازای تاریخ تمدن کشورمان دارد. قالی بافی که در ابتدا چنانکه به نظر میرسد بصورت تک دستگاه بافی و یک کار زنانه پا به عرصه وجود گذاشت. سالیان دراز و قرون متمادی به همان صورت غیر متمرکز به حیات خود ادامه داد.
گاهی اوقات هم در مواردی نادر فرشهای با ابعاد بزرگ بافته شده است، بطور مثال برای قصر پادشاهان.و مکان های عریض و طویل حکومتی و خانه های بزرگ بافت و تولید این قالی های نفیس توسط گروهی کامل از همه دست اندرکاران فرش اعم از طراح ، رنگرز ، قالیبافان حرفه ای ، ناظران و مهندسان کار آزموده انجام گردیده است.
احتمالاً از زمان اتمام بافت اولین قالی و استفاده از آن به جهت زیر انداز.و پوسیده شدن آن فرش بعد از مدتی در اثر نفوذ نم و رطوبت یا پارگی به هردلیلی ، نیاز به رفوگری و تعمیرات قالی بصورت یک کار کاملا ضروری احساس شد.
به احتمال قوی اولین تعمیرکاران و رفوگران قالی نیز همچون بافندگان قالی ، بانوان بوده اند. که با وسایل ابتدایی شروع به تعمیر و بازسازی قالی های فرسوده آن دوران نموده اند.
با توجه به شواهد و قرائن تاریخی بدست آمده از قالی های باستانی اولین رفوگری بر روی فرش این چنین بوده :
- بخش پوسیده و یا سوخته قالی را به شکل هندسی مثل مربع و مستطیل ، می بریدند و دور می انداختند.
- هم اندازه همان محل از یک فرش کهنۀ دیگر جدا میکردند.
- تکه جدا شده را در محل مورد تعمیر قرار میدادند.
- سپس با نخ و سوزن بخش جدید را به فرش پیوند میزدند.
- البته در انجام این کار توجهی به هماهنگی طرح و نقشه و رنگ نمیشده یا حتی خواب فرش را هم در نظر نمیگرفتند.
در حقیقت همانند وصله روی لباس بود ، فرش را نیز وصله میکرده اند.
رشد و تکامل رفوگری و تبدیل شدن به یک شغل مهم در طول تاریخ
با بزرگتر شدن شهرها و سکونت انسان در شهرهای بزرگ و رونق تجارت ، بازار فرش نیز با افزایش تقاضا مواجه شد. اولین طبقۀ ثروتمند بوجود آمدند و ساخت خانه های بزرگ با اتاقهای فراوان و سرسراهای بزرگ و نیاز به مفروش شدنشان ، باعث رونق و تولید عمده فرش و خروج قالیبافی از حالت یک کار خانگی به کارگاه های متمرکز فرشبافی فعال و پویا گردید. قالیبافی بعنوان یک بنگاه اقتصادی پر درآمد مطرح شد و به تبعیت از آن و نیاز به نیروی متخصص جهت رفع آسیب های وارده بر فرش ها در آن زمان ، رفوگری نیز به شکل شغلی مستقل پا به عرصه وجود گذاشت. طی قرون متمادی ، رفوگری بدون هیچ پیشرفتی به حیات خود ادامه داد و کورسوی چراغش ، کم رونق و کم فروغ در گوشه کنار و پستوهای بازارها نیمه روشن بود. همچنین با توجه به انجام تعمیرات محدود و مشخص بر روی قالی ها.اجرت و دستمزد ناچیزی نصیب رفوگر میشد. تا جایی که این درآمد بخور نمیر باعث عدم استقبال قشر جوان در هر دوره تاریخ از شاغل شدن در این صنعت و هنر میشد. خصوصاً با پیشرفت صنعت ، تولید نخ و پشم نازکتر و مرغوبتر شد و تولید قالی های با رج بالا و نفیس شروع شد و شغل رفوگری محکوم به زوال همیشگی بود. چون فرش های ریز بافت با رج بالا نیاز به هنرمندانی خبره و حقیقتاً جراح داشت تا با دستان هنرمندشان مرهمی بر زخم قالی و تولید کنندگان و تک باف ها بگذارند. تا اینکه در عصر معاصر طلوعی بی بدیل در هنر رفوگری قالی ایران و جهان رخ داد و استاد فقید هنرمند حاج جواد زعفرانچی پا به عرصه میدان رفوگری گذاشت و با ابداع شیوه های نوین و هنرمندانه بر تن رخوت زده رفوگری خلعت و قبایی نو و شکیل پوشاند. استاد حاج جواد زعفرانچی در خانواده ای بدنیا آمد که تولید قالی بصورت متمرکز در کارگاه با ده ها دستگاه قالیبافی شغل خانوادگی ایشان بود. مغز و روح استاد جواد زعفرانچی در کارگاه و باغستان جلوی کارگاه با رنگرزی و طراحی و تولید قالی عجین شده بود و نبوغ استاد در هنر قالیبافی و گل و بوته های آن شکوفا گردید. خدمات و ابداعات هوشمندانۀ استاد که همه اهالی راستین هنر قالیبافی را به تعظیم واداشت در این مجال اندک نمیگنجد.به امید یزدان در مقاله ای دیگر بطور کامل به همه جوانب ابتکارات هوشمندانۀ استاد خواهیم پرداخت.
استادکاران قدیمی رفوگری فرش در شیراز
تعریف جامع رفوگری فرش و اهمیت این شغل کهن در جامعه
رفوگری دقیقاً به چه معناست ؟ فردی که رفوگری میکند ، دقیقاً چه کاری انجام میدهد؟ رفوگری را میتوان مکمل قالی بافی دانست. در واقع شخص رفوگر را میتوان هم تراز با یک قالی باف دانست. به طور کلی منظور از رفوگری فرش ، تعمیر و ترمیم بخشهای آسیب دیده ، سوخته شده ، پاره شده و بید زده فرش است. تمامی این کارها توسط فردی به نام رفوگر انجام میشود. فردی که وظیفۀ تعمیر و ترمیم فرش را دارد ، که به نسبت وظایف سنگینی را عهده دار شده است. تنها در صورتی به خوبی میتواند از پس این کار بر آید که در این حوزه استاد بوده و از تخصص و تجربۀ کافی برخوردار باشد. در غیر این صورت ، ممکن است فرش به طور کلی از بین برود. بنابراین در صورت اقدام برای رفو ، فرش خود را به یک مرکز مطمئن یا فرد یا سابقه قدیمی و تجربه بسیار بسپارید.
ابزارهای رفوگری : این حرفه وسایل و ابزارهای خاص خودش را دارد. به عنوان مثال : میتوان به کیله ، اتو ، چهارچوب ، سوزن ، چله ، قیچی ، چاقو ، چنگال ، شانه و قلاب اشاره کرد. در ابتدا فرش بر روی چهارچوب مخصوص توسط رفوگر نصب میشود. پس از آن برای ترمیم و تعمیر بخشهای آسیب دیده فرش اقدام میشود. در برخی از موارد لازم است رنگ پریده شده در قسمت آسیب دیده فرش با دیگر نقاط فرش همرنگ شود. برای انجام کار این کار ، نیاز است که رفوگر در علم رنگرزی نیز تجربۀ لازم را داشته باشد.
فروش ابزار رفوگری فرش در شیراز
تفاوت رفوی فرش دستباف با فرش ماشینی
اصلیترین تفاوت رفو ، تعمیر و مرمت فرشهای دستبافت با ماشینی در شیوه انجام آن است. به این صورت که در فرشهای ماشینی تمامی مراحل ترمیم با استفاده از دستگاههای تمام اتوماتیک انجام شده ، در حالیکه فرآیند ترمیم فرشهای دستبافت نیاز به حضور یک استادکار ماهر داشته و تمامی مراحل به صورت کاملا دستی انجام میشود. در بسیاری از موارد برای رفوی فرش دستبافت نیاز است که فرش دوباره به دار آویخته شود ، در صورتیکه برای فرشهای ماشینی چنین نیازی نیست. از دیگر تفاوتهایی که میتوان به آن اشاره کرد استفاده از مواد شیمیایی همچون چسب برای ترمیم فرشهای ماشینی است در صورتیکه در رفوی فرشهای دستبافت از چسب استفاده نمیشود و رفوگر بایستی از الیافهای طبیعی و بافت دوباره فرش بهره ببرد.
ارتباط رفوگری با طول عمر ، افزایش ارزش مادی و معنوی ، دوام و قدمت تاریخی فرش دستبافت در سرزمین کهن ایران
فرشهای دستبافت به دلیل ارزش بالایی که دارند برای هر فرد اهمیت خاصی دارد. هر چه فرش دستباف طول عمر بیشتری داشته باشد ، به همان نسبت نیز ارزش مادی و معنوی بیشتری خواهد داشت. به همین دلیل نگهداری از فرش های دستبافت اهمیت بسیار زیادی دارد. جالب است بدانید فرشهای دستباف با شستشو ، در معرض نور بودن و پا خوردن آسیب چندانی نمی بینند و زیبایی و چشم نوازی خود را از دست نمی دهند. در فرش هایی که با رنگ های طبیعی رنگ شده اند بیشتر شاهد این موضوع هستیم. با بیان این نکات ، مطمعناً به این نکته پی خواهید برد که ارزش هنری و مالی فرشهای دستباف با گذر زمان بیشتر می شود. بنابراین رفوگری فرش ها و ترمیم آنها این امکان را می دهد که فرش طول عمر بیشتری داشته باشد و با گذشت زمان تبدیل به یک کالا و اثر تاریخی با ارزش شود. همۀ ما میدانیم که فرشهای ایرانی یکی از مهمترین و شناخته شده ترین هنرهای دستی در جهان هستند. نمونه تاریخی آن قالی پازیریک است که از قدیمی ترین فرشهای ایرانی است که تقریباً قدمت آن به دو هزار سال پیش میرسد. اثری ایرانی که در حال حاضر در موزۀ آرمیتاژ روسیه قرار دارد. فرش پازیریک قدیمی ترین فرشی است که می گویند از 500 سال پیش از میلاد باقی مانده است. بر اساس تحقیقات انجام شده ، احتمال می دهند که در حدود 100 سال پیش ، این فرش ترمیم شده است. گفته میشود که همزمان با فرش بافی ، شیوۀ رفوگری نیز به میان آمد ، اما زمان دقیقی برای به کارگیری روشهای مختلف رفوگری بیان نشده است.
فرش پازیریک با قدمتی مربوط به دوران هخامنشیان
🧶 🪡 بهترین و قدیمی ترین کارگاه رفوگری و رنگبرداری فرش در شیراز :
کارخانه قالی شویی فخرآباد با بهره گیری از روش های شستشوی مکانیزه و مخصوص هر فرش و همچنین خبره ترین کارکنان ، قویترین و مناسب ترین شوینده های استاندارد ، بهترین خدمات را به مردم شیراز ارائه می دهد. همچنین یکی از برترین و معتبرترین کارخانه های شستشوی فرش در ایران و جهان می باشد که تمامی مراحل شستشوی فرش شما را بصورت کامل و بدون عیب و نقص انجام میدهد. قالیشویی فخرآباد در اکثر مناطق شیراز دارای نمایندگی و شعبه فعال با نام و برند پامچال می باشد.
07138319200
09171119360
نظرات کاربران
امتیاز کل
در حال حاضر نظری ثبت نشده است
ثبت نظر
امتیاز شما